Pomieszczenia czyste od wielu lat stają się coraz powszechniejszym zjawiskiem. To co jeszcze niedawno wydawało się być domeną jedynie wielkich korporacji farmaceutycznych czy elektronicznych dziś staje się codziennym wymogiem nawet w średnich i małych przedsiębiorstwach produkcyjnych.
Coraz więcej branż wymaga bardzo wysokiej klasy czystości powietrza. Często jest to związane z produkcją typu High Technology, z wysoką jakością, czy z samym zaawansowaniem wytwarzanych produktów. Powody te są charakterystyczne dla branż technicznych – takich jak wcześniej wspomniana produkcja elektroniczna oraz dla branży kosmetycznej. Pomieszczenia czyste mają również kluczowe znaczenie wszędzie tam, gdzie muszą zostać zachowane najwyższe standardy sterylności – jak produkcja farmaceutyczna, działalność laboratoryjna, a w coraz większym stopniu również branża spożywcza i z nią związane.
Pomieszczenia czyste (cleanroom) są to odizolowane przestrzenie, w których, dzięki zastosowaniu odpowiednich systemów filtracji i wentylacji, oraz procedur korzystania utrzymywane są określone parametry czystości powietrza.
Czynniki te powodują coraz większe zapotrzebowanie na rynku na budowanie stref czystych. Konwencjonalnie strefy tego typu tworzy się w tzw. cleanroomach – czyli specjalnie do tego celu zaprojektowanych i zbudowanych pomieszczeniach. Często są to strefy obejmujące całe hale produkcyjne, o powierzchniach sięgających setek metrów kwadratowych.
Należy przy tym zauważyć, że konstrukcje tego typu wiążą się z całym procesem budowy pomieszczenia lub jego pełnej adaptacji – a co za tym idzie – projektami budowlanymi, pozwoleniami i samą budową.
Ponadto – większe pomieszczenia czyste wymagają uwzględnienia i zastosowania specjalistycznych central wentylacyjnych, pozwalających na osiągnięcie odpowiedniej wydajności przepływu i filtracji powietrza.
Wszystko to sprawia, że budowa cleanroomu jest bardzo poważną inwestycją i z oczywistych względów osiągalną z reguły dla dużych firm i korporacji.
Z tych powodów coraz bardziej popularną alternatywą dla tego rodzaju konstrukcji stają się tzw. cleanboxy. Są to modułowe, mobilne konstrukcje pozwalające na wytworzenie strefy czystej na powierzchni kilku – kilkunastu metrów kwadratowych.
Zastosowanie tego typu mniejszych rozwiązań wymaga od użytkownika analizy jego procesu produkcyjnego i wyznaczenia etapów – zakresów procesu, kiedy zastosowanie kontrolowanych warunków jest faktycznie niezbędne. Przykładem z branży produkcji elektroniki może być etap montażu ekranów dotykowych.
Wychodząc z tych założeń nie ma potrzeby budować konwencjonalnego cleanroomu o powierzchni 100, 200 czy 1000 m2 – a wystarczy znacznie mniejszy cleanbox – pomieszczenie mobilne, które możemy postawić w dowolnym miejscu w strefie produkcji, które będzie miało np. wymiary 2x2m czy 2,5×2,5m czy 3x3m czy 5x3m.
Oczywistą przewagą tego typu rozwiązań są kwestie finansowe. Mniejsze pomieszczenia to mniejsze koszty utrzymania, związane się ze specjalistycznym czyszczeniem. Nie ma również kosztów związanych z utrzymaniem centrali nawiewowo-wentylacyjnej. W cleanboxach – jako dużo mniejszych pomieszczeniach – zazwyczaj zamontowane są dla filtrowentylatory, które nawet w przypadku ciągłej eksploatacji nie generują dużych kosztów energii elektrycznej. Zaletą cleanboxu jest także jego mobilność. Jest to lekka konstrukcja, którą można zaadoptować do innych prac i przestawić w inne miejsce w razie zmiany produkcji. Jeśli cleanbox po upływie czasu – wraz z rozwojem przedsiębiorstwa okaże się za mały, wówczas bez większych nakładów finansowych może zostać rozbudowany.
W przypadku konwencjonalnych cleanroomów – np. w sytuacji zwiększenia zakresu produkcji – rozbudowa wiąże z burzeniem ścian, projektami budowlanymi, pozwoleniami na budowę; a są to oczywiście duże nakłady finansowe, poświęcony czas i praca. Natomiast w przypadku cleanboxów są to zdecydowanie mniejsze nakłady finansowe, proces nie jest tak czasochłonny i nie wymaga projektów budowlanych. Pomieszczenie tego typu można również powiększyć nie tracąc klasy czystości – dodając kolejny moduł cleanbox dodawana jest również odpowiednia liczba filtrowentylatorów. Dobry realizator projektu jest w stanie z dużą dokładnością wyliczyć konieczną ilość wymian powietrza w ciągu godziny i na tej podstawie znając oczekiwania klienta, co do klasy czystości dobrać odpowiednią liczbę filtrowentylatorów.
Czystość powietrza powszechnie wyrażana jest w oparciu o dziewięciostopniową skalę wynikającą z normy ISO 14644-1 określającą wielkość i maksymalną dopuszczalną liczbę cząstek – zanieczyszczeń na metr sześcienny powietrza. Jest to skala malejąca, gdzie klasa ISO 9 jest normą najmniej restrykcyjną, a klasa ISO 1 jest najbardziej restrykcyjną i co za tym idzie najtrudniejszą do uzyskania.
Cleanboxy umożliwiają uzyskanie klasy czystości do ISO 6, choć w praktyce najczęściej stosowane są klasy 8 i 7 – co wystarcza dla większości zastosowań. W przestrzeni cleanboxa można umieścić również komorę laminarną, w której możliwe jest uzyskiwane jeszcze wyższych klas ISO. W tym ustawieniu powietrze jest filtrowane dwukrotnie – tworząc strefy o postępującym stopniu czystości. Należy przy tym zauważyć, że samo pomieszczenie czyste – niezależnie od tego czy jest to cleanroom czy cleanbox, nie zapewnia czystości wewnątrz.
Utrzymanie przyjętej dla takiego pomieszczenia klasy czystości takim pomieszczeniu wiąże się z realizacją procedur, które ściśle określają, jak ma wyglądać praca wewnątrz pomieszczenia, jak powinni zachowywać się pracownicy w tym pomieszczeniu, a także jak powinno wyglądać sprzątanie takich pomieszczeń.
Kluczowym jest tu dobór odpowiedniego realizatora projektu i późniejszego partnera w toku wdrażania i utrzymywania czystości w pomieszczeniu czystym. Misją Grupy RENEX jest dostarczanie kompleksowego wsparcia dla jej partnerów. W ramach swojej marki CLEANROOM, projektuje i dostarcza pomieszczenia czyste – zarówno w formie cleanroomów jak i cleanboxów.
Realizacja projektu wiąże się z przeprowadzeniem odpowiednich szkoleń dla użytkowników, wsparciem przy tworzeniu instrukcji zachowania i pracy w pomieszczeniach czystych.
W tych ramach specjaliści RENEX wykonują również pomiary czystości, usługi montażu, czyszczenia i dostarczają wyposażenie wykonane z materiałów niegenerujących pyłów. Grupa jest również producentem poliuretanowej odzieży antystatycznej przeznaczonej do stref czystych.
Wszystko to sprawia, że dostarczana oferta jest kompleksowa – obejmująca zakres od projektu, przez wykonanie i wyposażenie, po późniejszy serwis.
Podsumowując – cleanboxy stanowią alternatywę dla konwencjonalnych cleanroomów pozwalając na osiągnięcie zbliżonych rezultatów i jakości przy mniejszych nakładach finansowych. Są przy tym łatwo rozszerzalne i mobilne.
Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu z Doradcami Techniczno-Handlowymi RENEX.